Κασετίνα Σκουριά και χρυσάφι: Νεγρεπόντε / Πόρτο Λεόνε

Η συγκλονιστική διλογία της Μαίρης Κόντζογλου «Σκουριά και χρυσάφι» στην οποία παράλληλα με τη συνταρακτική προσωπική ιστορία της οικογένειας Βαμβακά που δημιούργησε το καλύτερο Ποτό στον κόσμο παρακολουθούμε και γεγονότα-σταθμούς στην ιστορία της Ελλάδας του 19ου αιώνα.

Νεγρεπόντε
Τα Ψαρά και η θυσία των κλεισμένων στο γενοβέζικο Κάστρο. Το ενετικό Νεγρεπόντε, η Χαλκίδα με τα «τρελά νερά», που είναι πια ελληνική. Ο Πειραιάς ανερχόμενο λιμάνι και εμπορικό κέντρο. Η Αθήνα, υπό τη σκιά του Παρθενώνα, πρωτεύουσα του βασιλείου.
Σ’ αυτά τα μέρη και στη φωτιά των γεγονότων του πολυτάραχου 19ου αιώνα θα ζήσουν τα μέλη της οικογένειας του Αγγελή Βαμβακά, επιζώντα της καταστροφής των Ψαρών.
Ο γιος του Αντώνης, με σύμμαχο την ετεροθαλή αδελφή του Αυγουστίνα, αγαπημένη Δεσποινίδα των Τιμών της Αμαλίας, θα αλλάξει τη μοίρα της πολυμελούς οικογένειας, δημιουργώντας «το καλύτερο ποτό του κόσμου».
Οι Βαυαροί βασιλιάδες και οι οπλαρχηγοί του ’21, οι Φαναριώτες, οι πολιτικοί -βασιλόφρονες και αντιφρονούντες-, οι εφοπλιστές, οι έμποροι, οι εργάτες και οι ξωμάχοι, στο οικογενειακό αυτό έπος, θα γίνουν η φιλοσοφική λίθος που μετατρέπει τα πάντα σε χρυσάφι, για να γεννηθεί ένα ποτό εξίσου πολύτιμο.
Χρυσάφι ατόφιο που, κατά λάθος –αλλά μπορεί και εσκεμμένα–, μέσα του έπεσε λίγη σκουριά. Το κόκκινο της σκουριάς τού έδωσε τη γλύκα, την πλάνη της αμαρτίας.
Και έτσι, καθώς τίποτα δεν υπάρχει ατόφιο, ούτε χρώμα ούτε χαρά, μα ούτε και λύπη, όλοι σταλάξαμε λίγη σκουριά στη ζωή μας.
Σκουριά και χρυσάφι είναι όλα.

Πόρτο Λεόνε
Στα χρόνια που το Πόρτο Λεόνε, όπως αποκαλούσαν οι Ενετοί τον Πειραιά, αρχίζει να αναδεικνύεται σ’ ένα από τα σηµαντικότερα λιµάνια της Μεσογείου, ο Αντώνης Βαµβακάς χτίζει µια αυτοκρατορία κάτω από την οποία, όπως ήταν η επιθυµία των γονιών του, στεγάζονται όλα τα µέλη της πολυπληθούς οικογένειας.
Για την επίτευξη του στόχου του να δηµιουργήσει το καλύτερο Ποτό στον κόσµο, δεν θα διστάσει να εκµεταλλευτεί όποιον µπορεί να του φανεί χρήσιµος, ούτε να θυσιάσει τις επιθυµίες και τα όνειρα της αφοσιωµένης συµµάχου του, της αγαπηµένης του αδελφής Αυγουστίνας.
Το Ποτό που παράγεται χάρη στο πάθος και το µεράκι ενός οινοποιού, τελειοποιείται µε τις γνώσεις ενός χηµικού, ξεκινάει το νικητήριο ταξίδι του στην Ελλάδα και το εξωτερικό µε την ώθηση που του δίνουν οι καινοτόµες εµπνεύσεις της Αυγουστίνας.
Πρόσωπα, όπως ο αναρχικός Mάρκος Πόθος και ο αρχαιολάτρης Ροµάν Σεβαλιέ, η Σιµόν, η γυναίκα-όπιο, ο µοιραίος Μάνος, ο αφοσιωµένος στην πολιτική Φίλιππος Παλαιολόγος , ο «Ρώσος» Ανδρέας Σινάνογλου, o βασιλιάς Γεώργιος και η βασίλισσα Όλγα· γεγονότα-σταθµοί, όπως το «λαυρεωτικό ζήτηµα» και «η υπόθεση Νίκολσον», το δαιδαλώδες πολιτικό σκηνικό και τα παιχνίδια των κοµµάτων· τόποι µυθικοί, όπως η Νέα Υόρκη και η Κωνσταντινούπολη, πλαισιώνουν τις καταιγιστικές εξελίξεις στις ζωές των πρωταγωνιστών.
Στιγµατισµένοι από τους συµβιβασµούς τους, ο Αντώνης και η Αυγουστίνα θα ζήσουν στιγµές δόξας και ανείπωτου πόνου.
Γιατί τελικά…
Σκουριά και χρυσάφι είναι όλα.